OBSESİF-KOMPULSİF BOZUKLUK
Obsesif-kompulsif bozukluk, halk arasında sürekli temizlik yapma hastalığı olarak bilinen düşünme ve davranış saplantıları olarak ifade edilebilir. Obsesif bir insanın zihninde sürekli tekrar eden düşünceler görülebilir ve kişi bunlardan kurtulamayabilir. Aslında bu düşünceler gerçekte kişiyi hiç ilgilendirmeyen, kendisine yabancı gelen düşünceler olabilir. Karşı koyulamayan bu düşünceler kişiyi bitkin düşürene kadar devam edebilir.
Kompulsif eğilim gösteren kişiler belirli bir davranışı yapmaktan kendilerini alıkoyamaz ve o davranışa yönelik bir saplantı geliştirebilir.
Bu iki durum genellikle birlikte ortaya çıkar ve OKB adını alabilir.
Genellikle üç türde kendilerini gösterebilirler:
1- Kişi kendine ya da başkalarına zarar verebileceğine yönelik düşünceler besleyebilir.
2- Pislik, bulaşıcı hastalık gibi durumlarda düşünceler ortaya çıkabilir.
3- Sürekli olarak ortaya çıkan bir şüphe etme durumu yaşanabilir.
- Kararsızlıkla birlikte ortaya çıkan düşünce karışıklıkları görülebilir.
İki seçenek arasında gelir giderler. Kuşku ve kararsızlık öyle yoğundur ki, gözleriyle tanık olsalar bile güvenemeyebilir
- Dehşet verici eylemlere geçme düşüncesiyle ortaya çıkan ürkütücü nöbetler görülebilir.
Birden ortaya çıkan “Ya birisine zarar verirsem?” şeklinde düşünceler olabilir. Kendi denetimini yitirme korkusu yaşanabilir.
- Art arda yapılan törensel eylemler görülebilir.
Eylemlerin çoğu günlük olağan davranışların abartılı şekilleri olabilir. Art arda el yıkama, kıyafetleri tekrarlı giyip çıkarma, sayı sayma (araba plaka numaraları vb.). Bu eylemler çoğunlukla kişi bitkin düşene kadar sürebilir.
OKB’de belirtilerin bir konudan diğerine, bir davranıştan diğerine değişmesi genellikle çok sık gözlenebilir. Bu belirtilere ek olarak gittikçe artan kararsızlık, enerji tüketimi, özgürlüğün kısıtlanması da durumu daha kötüye götürebilir. Kişiler ve yakınları bu durumdan çok rahatsızlık duyması halinde tedavi edilebilir ve tedaviye olumlu cevap alabilirler.
Tüm bunların yanında her takıntılı düşüncenin de OKB ile ilişkili olduğunu söyleyemeyiz. Zihnimiz, sürekli düşünceler üreterek işlevini yerine getirmektedir. “Obsesif-kompulsif bozukluk” olarak adlandırılan olgularda, sadece takıntılı düşünceler değil, onlara ek olarak farklı birtakım süreçler de rol almaktadır. Bu durumu da göz önüne almak faydalı olabilir.
Hazırlayan: Psk. Sıla Tekin
