Yalan Söylemek
İlk yalanların 2-4 yaş arasında ortaya çıktığı gözlenmektedir. “Ben kırmadım, kedi yaptı.” Gibi bir cümleyi küçük bir çocuktan duymak oldukça muhtemeldir. Yapılan araştırmalara göre insanlar günde ortalama birkaç kez yalan söylemektedir. Bu yalanlar genellikle başkalarını korumak, kendilerini daha iyi göstermek veya hoşnutluklarını ifade etmek için söylenebilmektedir.
İnsanların söylediği yalanlar genellikle ufak yalanlar veya beyaz yalanlar olarak adlandırılan, zararsız veya toplumsal uyum sağlamak amacıyla söylenen yalanlar olabilmektedir.
Psikanalitik yaklaşıma göre yalan söylemek, kişinin gerçek benliği ile ideal benliği arasındaki farkı kapatma çabası olarak yorumlanabilmektedir. Yine Psikanalitik yaklaşıma göre yalan söylemek bilinçdışı arzular ve çatışmalarla ilgilidir. İnsanların yalan söyleme davranışları, bilinçaltındaki karmaşık süreçlerin bir yansımasıdır. İstekler, çatışmalar, ego savunma mekanizmaları ve geçmiş deneyimler gibi faktörler, kişinin neden yalan söylediğini anlamak için merkezi bir rol oynar. Bu bakış açısı, insan davranışlarının derinlemesine psikolojik süreçlerden etkilendiğini vurgulamaktadır.
Bir kişi, içinde bulunduğu durumu kontrol etmek, başkalarının tepkilerini etkilemek veya rahatsız edici gerçekliklerden kaçınmak için bilinçaltında belirli istekleri tatmin etme eğilimindedir. Yalan söyleme, bu isteklerin veya çatışmaların bir sonucu olarak ortaya çıkabilir.
Yalan söyleme, ego savunma mekanizmalarından biri olarak ortaya çıkabilir. Örneğin, inkar veya baskılama gibi mekanizmalar, kişinin kendini korumasına ve rahatsız edici gerçeklerle başa çıkmasına yardımcı olabilir.
Bazı insanlar yalan söylemeyi, içsel sıkıntılarından veya duygusal rahatsızlıklarından kaçınmanın bir yolu olarak kullanabilirler. Örneğin, bir kişi, kendini yetersiz hissettiğinde veya başkalarının beklentilerini karşılayamayacağını düşündüğünde, bu duygusal rahatsızlıklardan kaçınmak için yalan söylemeyi tercih edebilir.
Psikanalitik yaklaşıma göre, geçmiş deneyimler ve travmatik olaylar, kişinin davranışlarını etkileyebilir. Örneğin, bir kişinin çocukluk deneyimleri veya aile içi ilişkileri, yalan söyleme davranışlarının kökeninde rol oynayabilir.
Yalan söylemede;
- Kişinin gerçek benliği ile ideal benliği arasındaki farkı kapatma çabası olabilir.
- Otorite figürlerinden bağımsızlık kazanma çabası rol alabilir.
- Kontrolü kaybetme korkusunu yenme çabası rol oynuyor olabilir.
